Các cấp bậc: Fresher, Junior, Senior là gì?

Fresher, Junior, Senior là gì? Chắc hẳn bạn không ít lần nghe mọi người nhắc đến những từ này nhỉ! Cụ thể, đây là những từ chỉ mức độ kinh nghiệm của người lao động trong nhiều ngành nghề. Những tên gọi này thay đổi tùy theo công ty và tùy theo công việc. Dưới đây, mình sẽ đưa ra một góc nhìn trong yêu cầu công việc và mức độ nhiệm vụ của những cấp bậc này.

Khái quát Fresher, Junior, Senior là gì

Khái niệm

Các cấp bậc như Fresher, Junior, Senior hay các vị trí cao hơn giúp phân loại và đánh giá năng lực, kinh nghiệm của nhân viên, đồng thời tạo ra hệ thống phân cấp công việc rõ ràng trong một tổ chức. Có 3 level cơ bản trong công việc phổ biến như sau:

• Fresher là người mới bắt đầu đi làm, thường là sinh viên vừa tốt nghiệp và chưa có kinh nghiệm làm việc thực tế.
• Junior là nhân viên đã tích lũy được một chút kinh nghiệm trong công việc (khoảng 1-2 năm), vẫn đang tiếp tục trau dồi
• Senior là nhân viên giàu kinh nghiệm (thường từ 3-5 năm trở lên), có khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp một cách độc lập và thường có nhiệm vụ training cho các cấp bậc thấp hơn.

Tại sao cần phân chia các cấp bậc Fresher, Junior, Senior

Phân chia cấp bậc công việc có mục đích quan trọng trong việc quản lý và phát triển nhân sự trong tổ chức. Dưới đây là những lý do chính cho việc phân chia cấp bậc:

Quản lý và phân bổ công việc hiệu quả

Phân chia cấp bậc giúp nhà quản lý dễ dàng xác định mức độ phức tạp của từng công việc và giao đúng người có năng lực phù hợp. Những nhiệm vụ khó và đòi hỏi nhiều kinh nghiệm có thể được giao cho nhân viên cấp cao như Senior, trong khi các nhiệm vụ cơ bản hơn có thể phù hợp với Junior hoặc Fresher.

Định hướng lộ trình phát triển nghề nghiệp

Cấp bậc công việc giúp nhân viên hiểu rõ vị trí hiện tại của họ và xác định các mục tiêu cần đạt được để tiến bộ trong sự nghiệp. Nhân viên có thể biết rõ họ cần học hỏi và cải thiện những kỹ năng gì để thăng tiến từ Fresher lên Junior, rồi đến Senior, và xa hơn nữa.

Tạo động lực và định mức lương hợp lý

Phân chia cấp bậc giúp công ty thiết lập các chính sách đãi ngộ phù hợp với từng cấp độ. Cấp bậc cao hơn thường đi kèm với mức lương, phúc lợi tốt hơn, từ đó tạo động lực để nhân viên phấn đấu nâng cao năng lực, kỹ năng của mình.

Xác định vai trò và trách nhiệm rõ ràng

Các cấp bậc giúp phân định rõ ràng trách nhiệm của từng nhân viên trong tổ chức. Senior thường chịu trách nhiệm về các quyết định kỹ thuật quan trọng và hướng dẫn nhóm, trong khi Junior và Fresher tập trung vào học hỏi và hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Điều này giúp tránh xung đột và nhầm lẫn trong quá trình làm việc.

Hỗ trợ quá trình tuyển dụng và đào tạo

Phân chia cấp bậc công việc giúp công ty tuyển dụng đúng đối tượng cho từng vị trí và đưa ra kế hoạch đào tạo phù hợp. Một người được tuyển dụng ở cấp độ Junior sẽ cần được đào tạo khác với người ở cấp độ Senior, vì vậy quá trình đào tạo có thể được tùy chỉnh theo cấp bậc của nhân viên.

Tiêu chí đánh giá cấp bậc của một nhân sự

Dưới đây là giải thích chi tiết về các tiêu chí phân chia level công việc dựa trên các yếu tố quan trọng như kinh nghiệm, kỹ năng và khả năng lãnh đạo:

• Kinh nghiệm làm việc là tiêu chí đánh giá dựa trên số năm hoặc thời gian một người đã tham gia vào công việc hoặc ngành nghề cụ thể. Nó phản ánh mức độ từng trải trong việc xử lý các tình huống thực tế, dự án, và mức độ thành thạo với quy trình làm việc.
• Kỹ năng chuyên môn là khả năng áp dụng kiến thức, công cụ, và quy trình cụ thể trong công việc. Kỹ năng chuyên môn có thể bao gồm cả kỹ thuật (technical skills) và các kỹ năng mềm (soft skills). Ví dụ: Trong lập trình, kỹ năng chuyên môn bao gồm khả năng viết mã, làm việc với cơ sở dữ liệu, xử lý vấn đề kỹ thuật, và sử dụng các công cụ phát triển phần mềm.
• Hiệu suất công việc đo lường khả năng hoàn thành các nhiệm vụ được giao đúng thời hạn và chất lượng yêu cầu. Nhân viên có hiệu suất cao thường tự quản lý tốt thời gian, có khả năng ưu tiên công việc, và duy trì chất lượng đầu ra ổn định.
• Khả năng hướng dẫn và đào tạo phản ánh khả năng của một nhân viên trong việc chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm với các đồng nghiệp khác, đặc biệt là với những người có ít kinh nghiệm hơn. Đây là tiêu chí quan trọng ở các cấp bậc cao như Senior hoặc Lead, khi những người này đóng vai trò hỗ trợ và phát triển năng lực của các thành viên trong nhóm.
• Năng lực lãnh đạo đánh giá khả năng dẫn dắt một nhóm hoặc dự án. Người có năng lực lãnh đạo không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn biết cách quản lý con người, truyền cảm hứng và điều phối công việc để đạt được mục tiêu chung.

Fresher là gì?

Fresher chỉ những bạn đã có kiến thức chuyên môn nhưng chưa có kinh nghiệm thực chiến. Hoặc các bạn đã tham gia vào dự án thực tế, tuy nhiên đều được giám sát và giúp đỡ bởi những người có kinh nghiệm. Thường Fresher có kinh nghiệm làm việc dưới 6 tháng.

Giai đoạn Fresher là thời gian để họ học hỏi, làm quen với môi trường làm việc và tích lũy kinh nghiệm thực tế.

Yêu cầu chính cho vị trí Fresher

• Kiến thức lý thuyết tốt: Có nền tảng vững chắc về lý thuyết trong lĩnh vực họ theo đuổi (ví dụ: lập trình, hệ thống thông tin…).
• Tinh thần học hỏi: Sẵn sàng tiếp thu kiến thức mới, cải thiện kỹ năng thông qua việc học từ đồng nghiệp và dự án thực tế.
• Kỹ năng mềm cơ bản: Biết cách giao tiếp, làm việc nhóm và tuân thủ quy trình công việc.
• Sự chủ động: Dù còn thiếu kinh nghiệm, Fresher cần thể hiện sự chủ động trong công việc và không ngần ngại tìm hiểu để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
• Khả năng thích ứng: Fresher cần sẵn sàng học hỏi và làm quen với môi trường làm việc chuyên nghiệp, cũng như các công cụ, công nghệ mới.

Phân công công việc

Fresher thường được giao các nhiệm vụ đơn giản, lặp đi lặp lại và không đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc hoặc khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp. Các công việc điển hình bao gồm:

• Tham gia hỗ trợ các dự án nhỏ hoặc những phần công việc không quá phức tạp.
• Thực hiện các nhiệm vụ cơ bản, chẳng hạn như kiểm tra, chỉnh sửa mã (bug fixing), hoặc các công việc hỗ trợ như tạo tài liệu.
• Làm quen với các công cụ, quy trình nội bộ, và hệ thống làm việc của công ty.

Tham khảo tuyển dụng fresher IT lương cao trên TopDev

Junior là gì?

Junior là level thường có ít hơn 2 năm kinh nghiệm làm việc, đã có một số kiến thức cơ bản về công việc. Junior lúc này đã có khả năng thực hiện các nhiệm vụ đơn giản một cách độc lập nhưng vẫn cần sự hướng dẫn từ các Senior hoặc quản lý khi gặp các tình huống phức tạp.

Ví dụ trong lập trình, mối quan tâm của các bạn Junior Developer xoay quanh việc làm sao để code chạy được.

Yêu cầu chính cho vị trí Junior

• Kiến thức cơ bản về chuyên môn, công cụ và công nghệ sử dụng trong công việc.
• Hiểu biết về quy trình phát triển và làm việc theo nhóm.
• Khả năng hoàn thành các nhiệm vụ cơ bản và học hỏi thêm từ các nhiệm vụ phức tạp.
• Tinh thần học hỏi và phát triển bản thân để nâng cao kỹ năng.

Mức độ thực hiện nhiệm vụ

Nhân viên Junior có thể tự hoàn thành các công việc cơ bản nhưng vẫn cần sự hỗ trợ từ các cấp trên đối với các vấn đề phức tạp. Họ có thể làm việc độc lập trong các nhiệm vụ được giao nhưng thường không chịu trách nhiệm cho các phần quan trọng trong dự án:

• Tự mình giải quyết các vấn đề đơn giản.
• Có khả năng làm việc độc lập nhưng cần sự giám sát định kỳ.
• Hỗ trợ Senior trong việc thực hiện các dự án lớn hoặc phức tạp hơn.
• Thường được giao các nhiệm vụ giúp họ phát triển thêm kỹ năng và kinh nghiệm.

Middle là gì?

Middle là cấp độ trung bình, nằm giữa Junior và Senior. Nhân viên Middle có kinh nghiệm làm việc từ 2-4 năm, đã tích lũy được kỹ năng chuyên môn đáng kể và có khả năng làm việc độc lập với nhiều nhiệm vụ hơn. Họ có thể xử lý các dự án từ đơn giản đến phức tạp mà không cần nhiều sự giám sát.

Tất nhiên, các task được giao cho Middle không đòi hỏi quá nhiều kiến thức kỹ thuật chuyên sâu, mặc dù đã làm việc độc lập tuy nhiên cũng cần cố vấn của leader.

Yêu cầu chính cho vị trí Middle

• Kinh nghiệm làm việc từ 2-4 năm.
• Khả năng tự quản lý thời gian và tiến độ công việc.
• Kỹ năng giải quyết vấn đề và phân tích tốt hơn.
• Có thể hướng dẫn Junior hoặc hỗ trợ họ khi cần.
• Có khả năng tham gia hoặc quản lý các dự án nhỏ mà không cần sự giám sát chặt chẽ.

Mức độ thực hiện nhiệm vụ

Nhân viên Middle có thể thực hiện các nhiệm vụ phức tạp hơn mà không cần giám sát nhiều. Họ thường tham gia vào các dự án tầm trung và có thể quản lý một số phần quan trọng của dự án như:

• Có thể tự đưa ra quyết định cho các vấn đề ở mức độ trung bình.
• Đảm nhận nhiều trách nhiệm hơn và quản lý các phần dự án quan trọng.
• Hỗ trợ và hướng dẫn Junior, đồng thời có thể tư vấn cho Senior trong một số trường hợp.
• Có khả năng làm việc nhóm hiệu quả và chịu trách nhiệm trực tiếp cho các phần công việc lớn hơn.

Senior là ai?

Chắc hẳn bạn nghĩ rằng trên Middle sẽ là Senior nhưng không hẳn như vậy. Có thể nói, khoảng cách giữa Midde và Senior khá lớn, bạn sẽ phải cố gắng tự phát triển rất nhiều khía cạnh mới có thể trở thành Senior hoặc bạn chỉ có thể mãi mãi dừng lại ở cấp độ Middle.

Xem xét dựa trên sự nỗ lực 110% của các bạn lập trình viên với mong muốn trở thành Senior thì Senior Developer nhìn chung có kinh nghiệm làm việc từ 5 đến 8 năm. Là một Senior bạn hẳn đã phải “kinh” qua rất nhiều lĩnh vực, mắc rất nhiều lỗi, từ đó mới đưa ra được kết luận đúng đắn về quá trình tổng thể.

Senior là cấp độ cao nhất trong các vị trí chuyên môn, với kinh nghiệm làm việc từ 5 năm trở lên. Senior không chỉ có khả năng hoàn thành công việc độc lập mà còn đảm nhận vai trò hướng dẫn, đào tạo, và quản lý các dự án phức tạp. Họ thường chịu trách nhiệm về các quyết định quan trọng trong dự án và có thể lãnh đạo nhóm.

Một Senior trong lĩnh vực phần mềm có thể làm phần lớn các công việc như:

• Làm việc với khách hàng để đưa ra nhu cầu, phân tích nghiệp vụ,  xây dựng quy trình làm việc và truyền đạt cho team cũng thực hiện.
• Senior có thể làm Automation test, DevOps, UI/UX design.
• Xây dựng kiến trúc code, trực tiếp code, review code của cấp dưới và hạn chế lỗi code.

Yêu cầu chính cho vị trí Senior

• Kỹ năng training, truyền đạt tốt
• Kinh nghiệm làm việc từ 5 năm trở lên, nắm vững kiến thức chuyên môn sâu rộng.
• Kinh nghiệm chuyên sâu giải quyết vấn đề và thực hiện task với độ phức tạp cao.
• Có khả năng phân tích và xây dựng chiến lược cho các dự án lớn.

Mức độ thực hiện nhiệm vụ

• Đưa ra giải pháp công nghệ cho những bài toán khó.
• Quản lý con người, thời gian, đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ.
• Traning và giao nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm (Fresher, Junior, Middle).
• Tạo tài liệu kỹ thuật cho các chương trình phần mềm mới.

Tóm lại

Những định nghĩa về Fresher, Junior, Senior là gì mình đưa ra với góc nhìn về những yêu cầu chính và mức độ nhiệm vụ sẽ giúp bạn xác định được level của bản thân ở đâu, từ đó nổ lực phát triển lên những level cao hơn. Bên cạnh đó, việc xác định cấp độ của bản thân sẽ giúp bạn tìm việc và thỏa thuận mức lương một cách tự tin hơn. Chúc bạn thành công!

Bạn là Fresher, Junior hay Senior? Bạn đang tìm kiếm cơ hội việc làm? Tham khảo ngay việc làm IT mọi cấp độ trên TopDev!