Viết cho tuổi 20

Bài viết được sự cho phép của tác giả Huỳnh Quán Cẩm

“Are you happy in your life?”

Tui có thói quen soi gương mỗi sáng. Không hẳn vì tui là một kẻ ái kỷ, mà cảm giác được thức dậy, được tiếp tục sống, nó rất tuyệt. Có ai đó từng nói rằng: “Every day you wake up is a beautiful day!”.

Lúc 20 tuổi nhìn vào trong gương, tui tự nhủ 30 tuổi mình sẽ thế nào. Tui sẽ làm gì? Có giàu không? Tui sẽ gánh vác xã hội hay xã hội sẽ gánh vác tui? Tui có tìm được một nửa của cuộc đời, hay vẫn tiếp tục forever alone?

Và nếu lúc đó, nhân loại phát minh được cỗ máy thời gian, phiên bản 30 tuổi của tui quay lại, ổng sẽ nói gì với tui?

Thời gian nhanh như chó chạy, thấm thoát 10 năm trôi qua y như phim. Cỗ máy thời gian thì vẫn chưa có. Nhưng nghĩ lại … tui nợ thằng nhóc đó một câu trả lời.

Thôi thì viết tạm ở đây, khi nào 30 tuổi tự khắc nó sẽ đọc.

Tuổi đôi mươi

Thường thì người ta chỉ nên kể về bản thân khi đã thành công, và tui thì không nghĩ tui thành công hay có gì hơn người cả. Tuy nhiên blog của tui, tui thích thì tui viết thôi .

Những năm đầu của tuổi 20 trôi qua nhẹ nhàng không để lại quá nhiều dấu vết. Loay hoay cũng chỉ có ăn, ngủ với học. Học nửa chừng thì có thằng bạn rủ đi kinh doanh. Công việc nhẹ nhàng, không cần bằng cấp, chỉ cần biết chém gió và hô khẩu hiệu thiệt to. Nhỏ lớn cứ nghĩ đi làm được trả tiền là định lý bất di bất dịch rồi. Ai dè ngược đời mới ngày đầu đã tốn mợ 100k tiền tài liệu. Định xin má thêm chút tiền mua sách “dạy con làm giàu” thì bả tán vào mồm biểu nghỉ. Con bả bả dạy chứ sách siếc gì. Mà cũng may hồi đó chưa có trò ra phố đi bộ tuyên bố hùng hồn này kia. Thà mất tiền thì được chứ mất mặt thì nonono.

Ra trường may mắn tìm được việc ngay. Công việc thợ IT cắt template Joomla, lương 4 triệu/tháng không bao ăn ở. Công ty cấp cho một cái ghế nhựa Đại Đồng Tiến có cái lỗ tròn tròn ở giữa. Ngồi được 2 bữa ê mông chịu không nổi đành phải nghỉ. Lỗ mất 2 ngày công -___-. Mà kệ cha nó, mình còn trẻ, có gì đâu mà căng ¯\_(ツ)_/¯.

Sau đó, tui được nhận vào làm ở công ty Fu. Tính chất công việc không khác lắm nhưng được cái ghế ngồi thoải mái nên làm được tới 3 năm. Chắc tại mình lùn trắng thơm nên sếp tạo nhiều cơ hội thăng tiến. Đi làm vui cũng nhiều, nuối tiếc cũng không ít nhưng không tiện kể ra. Cơ mà có cái tip cho bạn nào định/đang build team nè: mua cái ghế càng xịn thì nhân viên gắn bó càng lâu.

Rồi tui xin nghỉ ở Fu để nhảy sang start-up I với mức lương thấp hơn và khối lượng công việc nhiều hơn. Tui nghĩ rằng họ có thể cho tui mức growth cao hơn. Mắc dịch cái sau khi pass probation ở I thì tui … nhận lời mời làm Engineering Manager cho start-up D. Offer không thể chối từ nên đành cáo lỗi cùng sếp I. Để rồi sau 8 tháng, start-up thành ra fucked-up. Công ty hết tiền. Anh em ra đường. Hên là lúc đầu công ty cấp Macbook nên thanh lý cũng được giá, trang trải được lương cho anh em. Cấp cái khác là anh em đói meo rồi. Tip nữa nè: có điều kiện thì mua Mac đi, lỡ công ty có cúp lương còn thanh lý cấn lương được.

Sáng đầu tiên thất nghiệp, tui nhìn vào gương, tự hỏi: “Cái quần què gì đang diễn ra vậy ta?”. Tui nghĩ rằng mình cần một khoảng thời gian off để tìm lại cân bằng. Sau đó, tui đi du lịch, làm shipper, giữ xe, tham gia meet-up, dự conference. Nói chung là không code cái quần gì cả. Không ngờ xả hơi cái đi tong 9 tháng. Hên là trước đó có dành dụm được chút tiền.

Không ngày nào trong 9 tháng đó tui không tự dằn vặt bản thân rằng mình đã sai ở chỗ nào. Sao không chịu ở yên mà nhảy việc làm chi? Để rồi tui nhận ra trong vòng một năm qua tui đã học được nhiều thứ hơn so với 3 năm trước. Vậy thì … đúng chứ đâu có sai!! Tốn con mợ nó 9 tháng để suy ngẫm vớ va vớ vẩn. Cơ mà tui lĩnh ngộ được cách để tiến bộ nhanh nhất là bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân.

Thế là tui nhảy ra khỏi vùng an toàn thêm lần nữa, gia nhập công ty Fo ở một đất nước lạnh lẽo, một châu lục xa xôi.

Tui nghĩ đó là quyết định sáng suốt. Ở Fo tui được tôi luyện về công việc: từ cách định hình sản phẩm, cách làm việc nhóm, đến cách xây dựng hệ thống; học hỏi từ nhiều đồng nghiệp xịn: từ cách họ suy nghĩ, cách họ thuyết phục, đến cách họ giải quyết những bài toán cụ thể. Ngoài ra, bắt đầu cuộc sống mới ở một nơi xa lạ, tui học được cách tự lập, cách ứng phó với môi trường hoàn toàn mới: từ việc mùa đông mặc áo gì, khai thuế ra làm sao, đến cách cà khịa với tụi Tây như thế nào?

Đến tháng 9 năm ngoái, vợ chồng tui đã đón chào đứa con đầu lòng, đánh dấu kết không quá tệ cho tuổi 20.

Are you happy “in” your life?

Đọc đến đây hẳn bạn đọc cũng đứng ngồi không yên: lòng vòng nãy giờ, rốt cục thằng cha này định nói gì vậy?

Trước khi vào chủ đề chính, để tui dắt bạn đi thêm một vòng nữa. Số là vài tháng trước, tui có đọc một cuốn tiểu thuyết sci-fi tên là Dark Matter của Blake Crouch…

Chuyện kể rằng anh J là một giáo sư vật lý quèn, có 1 vợ 1 con gia đình hạnh phúc. Cơ mà ảnh có một sự nuối tiếc lớn trong cuộc đời. Số là ngày xưa anh J từng đứng trước cơ hội trở thành một khoa học gia ngôi sao nhưng ảnh đã từ chối để xây dựng gia đình nhỏ bên cô vợ D. Mặc dù cảm thấy hạnh phúc, nhưng lâu lâu anh J vẫn ngậm ngùi: “Nếu ngày ấy tiếp tục nghiên cứu, biết đâu giờ mình nhận giải Nobel rồi nhỉ?”.

Rồi một bữa ảnh ra quán bar để dự tiệc ăn mừng giải thưởng vật lý của một người bạn. Không ngờ đó trở thành chuyến đi định mệnh. Một người lạ mặt xuất hiện bắt cóc anh. Hắn đã hỏi anh một câu hỏi đầy chất “thiền” trước khi đánh ngất anh thêm một lần nữa:

Are you happy “in” your life?

Sau câu hỏi đó, cuộc đời anh quay ngoắt 180 độ. Khi tỉnh lại, anh J thấy mình vẫn ở nơi cũ nhưng không còn ai bên cạnh. Anh trở về nhà, nhưng dường như mọi thứ đã thay đổi. Vợ của anh không còn là vợ của anh nữa. Con anh thì chưa bao giờ ra đời. Những chuyện li kì liên tiếp xuất hiện.

Truyện diễn tiến tiếp ra sao chắc tui để bạn tự đọc. Cơ mà chủ đề lớn của Dark Matter thì khá đơn giản. Cuộc đời là vô số lần ta phải đứng trước những lựa chọn khác nhau. Mỗi quyết định sẽ rẽ đời ta theo một hướng nào đó. Tất nhiên ta sẽ phải sống tiếp với quyết định của mình. Nhưng nhiều lúc ta bâng quơ suy nghĩ, ở một thế giới khác, nơi mà ta đưa ra một quyết định khác, biết đâu ta hạnh phúc hơn bây giờ? Và, giá như được chọn lại, ta sẽ quyết định như thế nào?

Qua câu chuyện, thông điệp mà Dark Matter muốn truyền tải đó là: Đôi khi thay vì tập trung quá nhiều vào “việc làm lại”, ta có thể tìm kiếm sự trân trọng vào hiện tại, từ đó hy vọng tới tương lai.

Hồi nhỏ, má tui hay lèm bèm về “tri túc giả, nhân thường lạc” (tạm dịch: người biết hài lòng thì thường hạnh phúc). Mặc dù không dám cãi nhưng lúc đó tui cũng băn khoăn. Lúc nào cũng hài lòng thì sao thế giới phát triển. Nếu Newton hài lòng vì không tốn công hái mà táo vẫn rụng, sao ta có 3 định luật mang tên ông? Nếu Mã Vân hài lòng với nghề giáo viên anh văn thì sao ổng luyện thành công Đô La Thần Chưởng, trở thành cao thủ võ lâm?

Đương nhiên càng lớn thì càng ngộ ra thêm. Tui nhận ra mấu chốt không nằm ở “tri túc” mà nằm ở “thường lạc”. Nếu “thường lạc” là một cảnh giới mà ta muốn đạt tới (khúc này bác Nguyên Vũ nhập), thì biết hài lòng là một phương thức giúp ta tìm kiếm sự bình yên trong lòng. Tri túc không hẳn là dậm chân tại chỗ, hài lòng cũng không có nghĩa là cam lòng. Tri túc là một tâm thế giúp bạn thấy được “big picture” của đời mình. Từ đó, bạn biết mình có cái gì, và khi theo đuổi những thứ mà bạn mong muốn, bạn biết được mình phải đánh đổi bằng cái gì. Nói cách khác, tri túc giúp bạn sắp sếp các ưu tiên trong cuộc sống và nhận ra mức cân bằng của bản thân.

Từng có người dạy tui rằng: Sống là một quá trình mà bạn không ngừng tìm kiếm “trạng thái cân bằng” trong các mối quan hệ. Nếu bạn có chơi game The Sims, tui nghĩ bạn sẽ biết câu đó định nói gì. Trong game bạn được giao một nhân vật. Ứng với tính cách đã chọn, bạn cố gắng cân bằng các Sims bars của nhân vật: đáp ứng nhu cầu về ăn uống, năng lượng, quan hệ (xã hội), công việc, vv của chúng. Khi bạn bắt nhân vật vùi đầu vào công việc và học tập nhưng không dành thời gian nói chuyện với vợ/chồng, họ sẽ bỏ nhà ra đi. Hoặc bạn có thể cho nhân vật party chơi bời, nhưng họ sẽ không có tiền (ừa, trừ phi bạn biết cheat code).

Ngoài đời thì không có cheat code, cũng chẳng có mấy cây Sims bar để chỉ cho bạn biết rằng bạn đang thiếu cái gì cả. Bạn chỉ có thể tự canh chỉnh mức happiness của bản thân: biết mình có gì, thiếu gì và cần gì. Sau đó thì hài lòng với nó, và tìm cách cân bằng nó.

Đoạn kết

Trong thế giới mà ta đang sống, nơi mà chủ nghĩa tiêu thụ được tôn sùng tới mức bệnh hoạn thì thật khó để mà tri túc. Mọi thứ xung quanh đều được tối ưu để truyền thông điệp rằng: bạn cần đi nhanh hơn, sống gấp gáp hơn, kiếm nhiều tiền hơn, bạn sẽ mua được nhiều hàng hơn, trở nên hạnh phúc hơn. Người ta cho rằng: cái gì không mua được bằng tiền thì mua được bằng rất nhiều tiền.

Thật ra, tui nghĩ, nếu bạn chịu khó lâu lâu dừng lại một chút. Dừng hẳn. Chỉ một vài giây thôi. Bạn hít thở thật sâu. Nhìn xung quanh. Bạn thấy vợ con bạn đang ôm nhau ngủ khì khì. Bạn đang mải mê viết blog. Bạn viết dở như hạch, y chang như cái sự nghiệp của bạn vậy. Bạn chỉ là một Averge Joe không hơn không kém. Nhìn lên trên thì chả bằng ai, nhìn xuống dưới thì bạn cũng chẳng hơn mấy người. Bạn biết mình cần phải tiếp tục cố gắng. Tuy vậy bạn vẫn mỉm cười hài lòng. Vì bạn biết rằng: À thật ra thì … mình cũng có ai đó.

Đôi khi, hạnh phúc không đắt đến thế đâu…

Bài viết gốc được đăng tải tại quan-cam.com

Có thể bạn quan tâm:

• Để thăng tiến, cần phải có chiến lược!
• 15+ nguồn tuyển dụng và chia sẻ kiến thức IT hiệu quả trên Facebook
• Recruitment Challenge: “Em có xứng đáng với mức lương ấy không?”

Xem thêm các Jobs Fresher Developer hấp dẫn tại TopDev