[Thảo Luận] Ngành IT liệu có hết “HOT” trong vài năm tới?

Bài viết được sự cho phép của blogchiasekienthuc.com

Chào các bạn, một vài hôm trước mình có đọc được một bài báo thống kê rằng năm học 2021 ngành IT nói riêng và khối ngành công nghệ kỹ thuật nói chung là một trong những ngành có tỷ lệ chọi cao nhất (khoảng 1/64).

Nói đến đây đủ để thấy rằng trong những năm trở lại đây thì ngành công nghệ thông tin đã trở nên “hot” như thế nào!

Một câu hỏi đặt ra là liệu với số lượng lớn học sinh có ý định theo học ngành IT như vậy thì trong một vài năm tới, ngành IT có còn “hot” như vậy được nữa hay không? Liệu nhân lực ngành này có bị bão hòa hay không?

Trong bài viết này mình sẽ chia sẻ một vài quan điểm của cá nhân mình dưới cái nhìn của một người đang học và làm về IT về hai câu hỏi trên.

#1. Nhiều người  đang “ảo tưởng” về ngành IT

Có lẽ những câu chuyện về sinh viên IT mới ra trường làm lương 2000 – 3000$ một tháng, hay những bài báo giật tít về mức thu nhập “khủng” của dân IT đã khiến nhiều người ảo tưởng về ngành này.

Điều này cũng dễ hiểu thôi vì người dân Việt Nam mình thường có xu hướng làm theo đám đông. Nhiều người không chịu bỏ thời gian tìm hiểu gốc rễ vấn đề mà luôn tin vào hiệu ứng đám đông, ủng hộ số đông. Sợ thật ◔◡◔

Là một người học và làm IT thì mình hiểu rất rõ về vấn đề thu nhập, để đạt được mức lương ngàn đô hay mấy chục triệu một tháng khi mới ra trường (như lời đồn) là điều rất khó, thực sự khó.

Trừ khi bạn là người có năng lực thực sự, kiểu mấy ngàn người mới có một người ấy. Mà các bạn biết đấy, con số này rất ít.

Và mình tin là có rất nhiều bạn học sinh khi đăng ký học công nghệ thông tin thì ít nhiều đã bị tác động bởi những con số có chút “ảo” này, mà không chịu tìm hiểu kỹ càng.

Bạn nên nhớ là, bạn nên theo đuổi những cái mà bạn thực sự thích và muốn tìm hiểu. Giỏi thì nghề nào cũng giàu thôi. Và có như vậy mới bền lâu được !

Nhưng cũng chẳng thể trách được, vì công tác hướng nghiệp của Việt Nam chúng ta còn quá yếu kém, trong khi báo chí thì lại thường xuyên thổi phồng dẫn đến nhiều bạn học sinh bị “ảo tưởng” và hệ lụy là tỷ lệ chọi cao ngất ngưởng.

Quay lại với câu hỏi thì “ảo tưởng” như thế thì có ảnh hưởng gì đến độ “hot” của ngành này trong vài năm tới hay không?

Các bạn cứ hình dung thử xem, bạn bị lừa thì cùng lắm là chỉ bị lừa một lần thôi chớ. Ví dụ như trong nhà bạn có ông anh làm IT lương tháng cũng 9 – 10 triệu, trong khi đó phải làm sờ mờ lờ (sấp mặt luôn) suốt ngày…

Thử hỏi nếu bạn định đăng ký học IT thì ông anh bạn có nói như báo đài nói hay không? Có thể ông ý vẫn bảo bạn thích thì học, lương cũng không tệ nhưng chắc chắn là bạn sẽ phải suy nghĩ lại một cách thấu đáo hơn.

Tham khảo các vị trí HOT trong IT:

• Lập trình viên Data analyst
• Thiết kế designer
• Lập trình viên IT Helpdesk

#2. Số lượng không đi đôi với chất lượng

Số lượng và chất lượng là những con số thường tỷ lệ nghịch đối với lao động Việt Nam.

Mình không hề có ý chê bai chất lượng lao động của người Việt Nam thấp, nhưng thực tế cho thấy, với các ngành đòi hỏi phải làm việc trí óc nhiều như làm IT thì hiệu suất làm việc của chúng ta rất thấp, đây là một sự thật mà chúng ta cần phải nhìn nhận để cố gắng hơn.

Khi mà số lượng rất lớn người đổ xô đi học công nghệ thông tin nhưng chất lượng đào tạo lại chưa được tốt, đào tạo ra nhưng không làm được việc, vẫn nặng về lý thuyết, thiếu thực hành, thiếu tính thực tế…

Mà các bạn biết đó, bất cứ thị trường nào cũng có tính đào thải, đặc biệt là những thị trường lao động đòi hỏi trí óc. Mà với dân IT, 90% kiến thức là tự học, công nghệ thay đổi theo từng giờ..

Nhà tuyển dụng họ sẵn sàng loại đi 9 trong 10 người, chỉ để lấy một người có năng lực thực sự, phù hợp và đáp ứng được công việc mà họ cần.

Điều này đồng nghĩa với việc nhiều người nghĩ cứ học công nghệ thông tin ra trường kiểu gì cũng có việc là hoàn toàn sai lầm. Việc thì có đấy, nhưng quan trọng bạn kiếm được bao nhiêu tiền..

Bạn phải hiểu rằng, số lượng càng nhiều thì mức độ cạnh tranh càng khốc liệt, mà cạnh tranh càng khốc liệt thì mức độ đào thải càng cao.

Và đến một thời điểm, mức độ đào thải đủ để cân bằng cung và cầu về nhân lực ngành IT thì lúc đó ngành IT sẽ không còn “hot” như hiện tại nữa.

#3. Sự phát triển của nhiều ngành nghề mới

Nếu bạn để ý thì có thể thấy ngành IT bây giờ cũng giống như ngành kế toán ngày trước. Từng có thời kỳ rất nhiều người đổ xô đi học kế toán, ngân hàng… các thứ !

Ngành IT nói riêng và các khối ngành kỹ thuật nói chung chịu ảnh hưởng tích cực từ cuộc cách mạng 4.0 nên nhu cầu nhân lực chất lượng đang rất hiếm.

Nhưng rõ ràng, cuộc cách mạng 4.0 không chỉ ảnh hưởng đến lĩnh vực công nghệ không đâu, mà nó còn tác động rất nhiều đến các ngành nghề khác nữa.

Nhiều ngành nghề phát triển rất nhanh nhờ áp dụng chính thành quả của các sáng tạo công nghệ. Ví dụ như bán hàng online, Maketing online, nuôi trồng áp dụng công nghệ cao…

Bất cứ ngành nghề nào cũng có thể áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật được. Nhưng điều đó không có nghĩa là những ngành nghề đó phụ thuộc vào công nghệ.

Công nghệ mở ra một hướng đi mới để từ đó người ta phát triển ngành đó theo một hướng đi mới. Tốt hơn và hiệu quả hơn !

Và tất nhiên, như một điều tất yếu thì người lao động sẽ có thêm những lựa chọn mới, những hướng đi mới cho những gì họ vẫn đang làm.

Cá nhân mình thấy thì đây chính là nguyên nhân có tác động mạnh mẽ nhất đến mức độ “hot” của ngành IT trong vài năm tới, vì theo thống kê có một số lượng lớn người học IT sau khi học xong ra trường lại không làm IT.

Họ chuyển hướng sang làm những công việc không liên quan trực tiếp đến công nghệ, hay nói cách khác là họ chuyển hướng sang làm các công việc có ứng dụng công nghệ. Hai cái này khác nhau nhé, các bạn đừng nhầm lẫn !

#4. Lời kết

Tóm lại, theo nhận định của cá nhân mình thì trong một vài năm tới, ngành IT vẫn sẽ rất “hot” bởi vì thị trường lao động này chưa đạt đến độ bão hòa về số lượng, trong khi chất lượng chưa thay đổi nhiều.

Nhưng sau một vài năm nữa mình tin chắc mức độ “hot” sẽ giảm dần do có nhiều ngành nghề mới ra đời.

Và thực tế đã co thấy, làm việc trong ngành IT không phải “ngồi mát ăn bát vàng” như nhiều người vẫn nghĩ. Đến một lúc nào đó, nhiều người nhận ra được sự thật này thì họ sẽ tự động thay đổi quan điểm và ngành IT sẽ hết “hot” mà thôi.

Mình chỉ có một lời nhắn nhủ chân thành như thếnày: Nếu các bạn thực sự đam mê với ngành IT, một lĩnh vực nào đó trong ngành IT thì wellcome, bạn nên tham gia ngay. Còn nếu bạn chỉ học IT vì bạn đọc đâu đó, hoặc nghe đâu đó vì có lương cao thì nên cân nhắc lại.

Vâng, đó là những quan điểm của cá nhân mình, không biết các bạn nghĩ thế nào. Nếu có quan điểm gì khác thì hãy comment bên dưới nha. Xin chào và hẹn gặp lại các bạn trong các bài viết tiếp theo.

CTV: Nguyễn Đức Cảnh – Bài viết gốc tại blogchiasekienthuc.com