Lộ trình học Blockchain & các kiến thức cơ bản cần nắm

Công nghệ Blockchain đang trở thành cuộc cách mạng thay đổi cách thế giới kỹ thuật số xử lý dữ liệu và kinh doanh. Nhu cầu của các nhà phát triển Blockchain đang tăng lên từng ngày, kéo theo đó cũng là nhiều cơ hội về nghề nghiệp liên quan trong lĩnh vực này. Để các bạn có định hướng theo đuổi nghề nghiệp đang hot này, bài viết hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu lộ trình học Blockchain để có thể xây dựng và phát triển các ứng dụng trên nền tảng này nhé. 

Khái niệm cơ bản về Blockchain

Hãy bắt đầu với việc tìm hiểu các khái niệm cơ bản về Blockchain bằng việc trả lời những câu hỏi sau:

1. Blockchain là gì?

Blockchain là một sổ cái kỹ thuật số phi tập trung, phân tán và thường công khai; bao gồm các bản ghi (blocks) được sử dụng để ghi lại các giao dịch trên nhiều máy tính khác nhau để đảm bảo rằng bất kỳ khối nào có liên quan cũng không thể bị thay đổi ngược lại hay bị can thiệp bởi bên khác.

2. Decentralization (Phi tập trung hóa) là gì?

Ngược lại với ý nghĩa của tập trung, Phi tập trung hóa là việc chuyển quyền kiểm soát và ra quyết định từ một thực thể tập trung (có thể là cá nhân, tổ chức hoặc một nhóm) sang một mạng phân tán, từ đó cố gắng ngăn chặn khả năng thể hiện quyền lực hoặc quyền kiểm soát của một nhóm người dùng.

3. Cấu trúc của Blockchain

Blockchain được tổ chức dưới dạng hàng loạt các khối (blocks) được xâu chuỗi (chained) lại với nhau. Vì vậy, để hiểu được cấu trúc của Blockchain chúng ta cần hiểu được cách blockchain kết hợp với nhau và giải thích được vì sao các khối và chuỗi trong đó được thiết kế như vậy.

4. Ứng dụng của công nghệ Blockchain hiện nay

Hiện nay, ứng dụng của Blockchain không chỉ liên quan đến tiền điện tử (cryptocurrency) hay bitcoin; nó còn tác động đến nhiều lĩnh vực khác nhau bằng cách tạo ra sự minh bạch và công bằng trong việc thực thi hợp đồng, đồng thời tiết kiệm thời gian chi phí các hoạt động giao dịch.

Kiến thức chung về Blockchain

Sau khi có được khái niệm cơ bản về Blockchain, chúng ta sẽ tiến hành bước tiếp theo là học và tìm hiểu về nền tảng Blockchain bao gồm các kiến thức liên quan đến Cryptography, Cryptocurrencies, Crypto Wallets, các cơ chế và nguyên tắc phân quyền, thực hiện giao dịch trong Blockchain. Đây cũng là bước mà bạn sẽ nắm được cách Blockchain hoạt động thế nào và xác định xem mình sẽ đi theo hướng nào trong thế giới rộng lớn của Blockchain.

1. Cryptography, Cryptocurrencies, Crypto Wallets

Cryptography – Mật mã học, Cryptocurrencies – Tiền điện tử, Crypto Wallets – Ví điện tử và một số các từ khóa khác bắt đầu bởi tiền tố Crypto là những khái niệm quen thuộc quan trọng trong Blockchain. Blockchain dựa trên hệ mã hóa bất đối xứng (Asymmetric Cryptography) để thực hiện việc ký và xác minh các giao dịch; các khối (blocks) được băm (hash) để tạo ra các giá trị duy nhất đảm bảo các bản ghi dữ liệu không thể bị giả mạo. Đây được xem là thuật toán nền tảng cho công nghệ Blockchain.

2. Nguyên tắc cơ bản và cơ chế hoạt động

Cơ chế đồng thuận (Consensus Mechanism) được sử dụng để giúp đạt được sự đồng thuận về việc một khối có hợp lệ hay không; bao gồm PoW (Proof of Work – Bằng chứng công việc), PoS (Proof of Stake – Bằng chứng cổ phẩn), DPoS (Delegated Proof of Stake – Bằng chứng cổ phần được ủy quyền). Ngoài ra các bạn cũng cần nắm được các cơ chế đồng bộ, cơ chế forks, các nguyên tắc phân quyền, giao dịch hay mô hình UTXO (đầu ra giao dịch chưa chi tiêu), … sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn cách mà Blockchain hoạt động trong thực tế.

Ứng dụng hợp đồng thông minh – Smart Contract

Đến bước này thì bạn thực sự sẽ trở thành một lập trình viên Blockchain, hay nói cách khác là có khả năng xây dựng các ứng dụng, chương trình theo các sự kiện trên mạng lưới Blockchain.

Smart Contact – Hợp đồng thông minh là một giao thức giao dịch dựa trên công nghệ Blockchain; nó chứa đầy đủ những điều kiện theo thỏa thuận tương tự như hợp đồng truyền thống. Mục đích của Smart Contract là thực thi các điều khoản trên hợp đồng mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba; hai chủ thể trong hợp đồng có thể đưa ra các cam kết thông qua Blockchain mà không cần phải biết về danh tính hoặc có sự tin tưởng lẫn nhau.

Để xây dựng một ứng dụng Smart Contract, bạn có thể lựa chọn một trong số các ngôn ngữ lập trình như Solidity, Vyper, Rust, Golang, hay Sequel. Tương tự như khi học cách xây dựng các ứng dụng với ngôn ngữ lập trình khác, bạn cần trang bị cho mình các kiến thức về lập trình, kiểm thử, triển khai hay quản trị ứng dụng của mình. Một số framework Smart Contract mà bạn cũng có thể tham khảo để sử dụng như Truffle hay Foundry.

Ứng dụng phi tập trung – dApps

Ứng dụng phi tập trung (Decentralized Application hay dApp) là các ứng dụng hoạt động độc lập mà không cần đến bất kỳ bên trung gian nào. Nhờ ứng dụng công nghệ Blockchain mà đặc điểm của dApp là sự minh bạch, an toàn và không thể thay đổi; từ đó đem ứng dụng này tới nhiều lĩnh vực khác nhau từ tài chính tới xã hội, chứng khoán, bảo hiểm hay các ngành giải trí như gaming, …

Để xây dựng được một dApp, chúng ta cần học và tìm hiểu các thành phần bao gồm:

• Front-end: Đóng vai trò GUI, xử lý tương tác với người dùng. Các framework JS hiện nay như React, Angular hay Vue đều thích hợp để tạo ra phần này
• Transport: phần cầu nối để tương tác với các full-node
• Service: nơi cung cấp các API để làm việc với Smart Contracts/ Blockchain
• Backend: không giống như Backend trong các hệ thống truyền thống, các ứng dụng Backend trong dApp được phân tán trong Blockchain, là nơi sẽ xử lý các logic liên quan đến các giao dịch thực hiện.

Tham khảo việc làm Blockchain mới nhất tại đây!

Các công nghệ thay thế và mở rộng

Do số lượng giao dịch mỗi giây (Transactions-Per-Second TPS) được tích hợp trong Blockchain là có hạn, hiện nay có một số cơ chế và công nghệ thay thế đã xuất hiện để hỗ trợ mở rộng quy mô của các dApps. Các bạn có thể học và tìm hiểu thêm một số từ khóa hot liên quan đến công nghệ Blockchain trong thời gian gần đây như:

• Plasma
• Ethereum 2.0
• Validium
• Sidechains

Kết bài

Sự phát triển của Blockchain, Smart Contract trong những năm gần đây và việc bùng nổ các dApps góp phần thay đổi cách các nhà phát triển xây dựng ứng dụng trong tương lai. Việc học và nắm bắt được về Blockchain sẽ giúp bạn có nhiều cơ hội nghề nghiệp hơn trong thời gian sắp tới. Hy vọng qua bài viết các bạn đã nắm được rõ hơn về lộ trình học Blockchain phù hợp cho bản thân, hẹn gặp lại các bạn trong các bài viết tiếp theo của mình.

Tác giả: Phạm Minh Khoa

Xem thêm:

• Game blockchain là gì? Khám phá tiềm năng thị trường game blockchain
• Ethereum là gì? Tìm hiểu cơ bản về Blockchain (P1)
• Tiềm năng ứng dụng thực tế của blockchain & Web3

Xem thêm những việc làm IT hấp dẫn tại TopDev