Cấu trúc dữ liệu List trong Python và các thao tác cơ bản

Khởi tạo List

Trong Python, việc khởi tạo một List rất đơn giản và có thể được thực hiện bằng cách sử dụng cặp ngoặc vuông []. Bạn có thể tạo một List chứa các phần tử với nhiều kiểu dữ liệu khác nhau, chẳng hạn như số nguyên, chuỗi, số thực, hoặc thậm chí là một List khác.

# Khởi tạo một List rỗng
empty_list = []

# Khởi tạo List với các phần tử
numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
fruits = ["apple", "banana", "cherry"]
mixed = [1, "hello", 3.14, True]

Xác định độ dài của List

Bạn có thể dễ dàng lấy độ dài (số phần tử) của một List bằng cách sử dụng hàm tích hợp len() trong Python. Đây là một thao tác cơ bản và rất hữu ích khi bạn cần biết số lượng phần tử trong List.

fruits = ["apple", "banana", "cherry"]
length = len(fruits)
print(length) 

# Output: 3

Sắp xếp List

Python cung cấp phương thức sort() và hàm sorted() để sắp xếp các phần tử trong List. Phương thức sort() sẽ sắp xếp List tại chỗ (thay đổi List ban đầu), trong khi sorted() sẽ trả về một List mới đã được sắp xếp mà không thay đổi List ban đầu.

Ví dụ sử dụng sort():

numbers = [3, 1, 4, 1, 5, 9]
numbers.sort()
print(numbers)  # Output: [1, 1, 3, 4, 5, 9]

Ví dụ sử dụng sorted():

numbers = [3, 1, 4, 1, 5, 9]
sorted_numbers = sorted(numbers)
print(sorted_numbers)  # Output: [1, 1, 3, 4, 5, 9]

Trích lọc List

Trong Python, bạn có thể trích lọc một phần của List bằng cách sử dụng cú pháp slicing (cắt lát). Cú pháp này sử dụng dấu hai chấm : để xác định phạm vi chỉ số mà bạn muốn trích lọc.

numbers = [0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9]

# Trích lọc từ phần tử thứ 2 đến thứ 5 (không bao gồm phần tử thứ 5)
sublist = numbers[2:5]
print(sublist)  # Output: [2, 3, 4]

# Trích lọc từ phần tử thứ 3 đến hết List
sublist = numbers[3:]
print(sublist)  # Output: [3, 4, 5, 6, 7, 8, 9]

Truy xuất phần tử trong List

list_name[element_position]

Bạn có thể truy cập các phần tử trong List bằng cách sử dụng index của chúng. Chỉ số trong List bắt đầu từ 0 cho phần tử đầu tiên.

fruits = ["apple", "banana", "cherry"]
print(fruits[0])  # Output: apple
print(fruits[1])  # Output: banana
print(fruits[2])  # Output: cherry

# Truy cập phần tử từ cuối List bằng chỉ số âm
print(fruits[-1])  # Output: cherry
print(fruits[-2])  # Output: banana
Thay đổi giá trị phần tử trong List

Vì List trong Python là có thể thay đổi (mutable), bạn có thể thay đổi giá trị của bất kỳ phần tử nào bằng cách truy cập vào phần tử đó thông qua chỉ số và gán cho nó một giá trị mới.

fruits = ["apple", "banana", "cherry"]

# Thay đổi giá trị của phần tử thứ hai
fruits[1] = "mango"
print(fruits)  # Output: ["apple", "mango", "cherry"]

Chú ý, nếu bạn truy xuất đến một phần tử không có trong danh sách, một lỗi sẽ xuất hiện có dạng “index out of range”. Ví dụ như các phần tử trong danh sách fruits có vị trí tương ứng là 0, 1, 2. Nếu bạn truy xuất đến phần tử có vị trí lớn hơn 2 sẽ gặp lỗi “index out of range”.

Thêm phần tử vào List

Có nhiều cách để thêm phần tử vào List trong Python, chẳng hạn như sử dụng các phương thức append(), insert(), và extend().

• append(): Thêm một phần tử vào cuối List.

  fruits = ["apple", "banana", "cherry"]
  fruits.append("orange")
  print(fruits)  # Output: ["apple", "banana", "cherry", "orange"]
  

• insert(): Thêm một phần tử vào vị trí xác định trong List.

  fruits.insert(1, "mango")
  print(fruits)  # Output: ["apple", "mango", "banana", "cherry"]
  

• extend(): Thêm nhiều phần tử từ một List khác vào cuối List hiện tại.

  more_fruits = ["pineapple", "grape"]
  fruits.extend(more_fruits)
  print(fruits)  # Output: ["apple", "banana", "cherry", "pineapple", "grape"]
  

>> Xem thêm: Thao tác List Append trong Python

Xóa phần tử khỏi List

Bạn có thể xóa phần tử khỏi List bằng cách sử dụng các phương thức như remove(), pop(), và clear().

• remove(): Xóa phần tử đầu tiên khớp với giá trị cho trước.

  fruits = ["apple", "banana", "cherry", "banana"]
  fruits.remove("banana")
  print(fruits)  # Output: ["apple", "cherry", "banana"]
  

• pop(): Xóa phần tử tại vị trí xác định (mặc định là phần tử cuối) và trả về phần tử đó.

  last_fruit = fruits.pop()
  print(last_fruit)  # Output: "banana"
  print(fruits)  # Output: ["apple", "cherry"]
  

• clear(): Xóa toàn bộ phần tử trong List.

  fruits.clear()
  print(fruits)  # Output: []