Bảng tra cứu lệnh cơ bản Unix/Linux

Bài viết được sự cho phép của tác giả Lê Chí Dũng

Các lệnh xử lý tập tin

ls – liệt kê nội dung thư mục hiện tại

ls -al – liệt kê có định dạng và cả tập tin ẩn

cd dir – chuyển từ thư mục hiện tại sang

dir cd – chuyển từ thư mục hiện tại về thư mục riêng

pwd – hiện thư mục hiện tại

mkdir dir – tạo thư mục

dir rm file – xóa tập tin file

rm -r dir – xóa thư mục dir

rm -f file – ép xóa tập tin file

rm -rf dir – ép xóa thư mục

dir * cp file1 file2 – chép tập tin file1 sang file2

cp -r dir1 dir2 – chép thư mục dir1 sang dir2; tạo dir2 nếu chưa tồn tại

mv file1 file2 – đổi tên hoặc di chuyển tập tin file1 thành file2; nếu file2 là một thư mục có sẵn, di chuyển file1 vào thư mục file2

ln -s file link – tạo liên kết biểu tượng link đến tập tin file

touch file – tạo hoặc cập nhật tập tin file

cat > file – Nhập từ bàn phím (đầu vào chuẩn – standard input) vào tập tin file mới

more file – hiện nội dung tập tin file

head file – hiện 10 dòng đầu của tập tin file

tail file – hiện 10 dòng cuối của tập tin file

tail -f file – hiện nội dung của tập tin file và cập nhật liên tục, khởi đầu với 10 dòng cuối

Xem thêm việc làm Linux lương cao trên TopDev

Quản lý tiến trình

ps – hiện những tiến trình đang hoạt động tích cực

top – hiện tất cả các tiến trình đang hoạt động

kill pid – ép thoát tiến trình có mã pid

killall proc – ép thoát các tiến trình tên proc *

bg – hiện các công việc đã kết thúc hoặc đang chạy nền; tiếp tục một công việc đã tạm ngừng

fg – ngừng chạy nền (chuyển sang foreground) với công việc gần đây nhất

fg n – ngừng chạy nền với công việc n

Quyền sử dụng tập tin

chmod octal file – thay đổi quyền sử dụng của tập tin file thành octal. Mỗi chữ số ứng với từng tài khoản có được bằng cách cộng các số sau:

•  4 – đọc (r)
•  2 – ghi (w)
•  1 – thực thi (x)

Ví dụ:

• chmod 777 – tất cả đều có đủ 3 quyền
• chmod 755 – rwx cho người sở hữu, rx cho nhóm sở hữu và các tài khoản khác

Xem man chmod để biết thêm chi tiết.

SSH

ssh user@host – kết nối đến máy host với tài khoản user

ssh -p port user@host – kết nối đến máy host qua cổng port với tài khoản user

ssh-copy-id user@host – thêm khóa công cộng của tài khoản user vào máy host để thiết lập đăng nhập không cần mật khẩu (đăng nhập có khóa) Tìm kiếm

grep pattern files – tìm mẫu lặp pattern trong các tập tin files grep -r pattern dir – tìm mẫu lặp pattern trong thư mục dir và tất cả các thư mục con (recursive)

command | grep pattern – tìm mẫu lặp pattern trong đầu ra của lệnh command

locate file – tìm tất cả các tập tin có tên file

Thông tin hệ thống

date – hiện ngày giờ hiện tại

cal – hiện lịch tháng này

uptime – hiện thời gian từ lúc bật máy

w – hiện những người đang đăng nhập

whoami – hiện tên tài khoản của bạn

finger user – hiện thông tin về tài khoản user

uname -a – hiện thông tin về nhân HĐH

cat /proc/cpuinfo – hiện thông tin về CPU

cat /proc/meminfo – hiện thông tin về bộ nhớ

man command – hiện hướng dẫn cho lệnh command

df – hiện mức sử dụng đĩa

du – hiện dung lượng thư mục

* Hiện top 10 file dung lượng lớn trong thư mục /var: du -a /var | sort -n -r | head -n 10

free – hiện dung lượng bộ nhớ trống và lượng bộ nhớ tráo đổi (swap) đã dùng

whereis app – hiện đường dẫn của ứng dụng

app which app – cho biết lệnh nào sẽ được chạy mặc định thay cho app

Nén

tar cf file.tar files – tạo một tập tar có tên file.tar chứa các tập tin khác

tar xf file.tar – giải phóng các tập tin từ file.tar

tar czf file.tar.gz files – tạo một tập tar có nén bằng Gzip

tar xzf file.tar.gz – giải nén một tập tar bằng Gzip

tar cjf file.tar.bz2 – tạo một tập tar có nén bằng Bzip2

tar xjf file.tar.bz2 – giải nén một tập tar bằng Bzip2

gzip file – nén file và đổi tên thành file.gz

gzip -d file.gz – giải nén file.gz

Mạng

ping host – gửi lệnh ping đến máy host và hiện kết quả

whois domain – kiểm tra thông tin whois của tên miền domain

dig domain – kiểm tra thông tin DNS của tên miền domain

dig -x host – tìm ngược tên miền của máy host

wget file – tải tập tin file

wget -c file – tiếp tục tải tập tin đang dở

Cài đặt

Cài đặt từ mã nguồn:

./configure

make

make install

dpkg -i pkg.deb – cài gói phần mềm (Debian)

rpm -Uvh pkg.rpm – cài gói phần mềm (RPM)

Phím tắt

Ctrl+C – dừng hoàn toàn lệnh đang chạy

Ctrl+Z – tạm dừng lệnh hiện tại, tiếp tục chạy nền bằng lệnh bg hoặc chạy chính với lệnh fg

Ctrl+D – thoát khỏi phiên làm việc hiện tại, giống với exit

Ctrl+W – xóa một từ trong dòng hiện tại

Ctrl+U – xóa cả dòng

Ctrl+R – hiện danh sách các lệnh gần đây !! – lặp lại lệnh gần đây nhất exit – thoát khỏi phiên làm việc hiện tại

Bài viết gốc được đăng tải tại lcdung.top

Có thể bạn quan tâm:

• 6 câu lệnh linux hay dùng trong phân tích log
• Unit Test – Những bước chân đầu tiên
• SSH: Sơ lược, một số câu lệnh cơ bản (Phần 1)

Xem thêm tuyển dụng IT hấp dẫn trên TopDev